ÖNEMLİ BİR DURUM
Bazı illerde çift tırnaklı hayvanların akut seyirli, çok bulaşıcı ve zoonotik karaktere sahip viral bir enfeksiyon hastalığı olan şap hastalığına rastlanması nedeniyle ülke genelinde hayvan pazarları kapatıldı. Kırıkkale’de henüz şap kendilerine intikal eden bir hastalığına rastlanmadığını belirten Kırıkkale Kasaplar ve Celepler Odası Başkanı Gazi Karafilik, ikinci bir emre kadar hayvan pazarlarının kapalı tutulacağını bildirdi.
TEDBİR AMAÇLI KAPATMA
Özellikle büyükbaş hayvanlarda görülen şap hastalığı nedeniyle hayvan pazarları ülke genelinde kapatıldı. Ülke genelinde uygulamaya alınan karantina nedeniyle Kırıkkale’de her Salı günleri kurulan Canlı Hayvan Pazarı ikinci bir emre kadar kapatıldı. Şehirler arası hayvan naklinin de yasaklandığı öğrenildi. Konuyla ilgili açıklamalarda bulunan Kırıkkale Kasaplar ve Celepler Odası Başkanı Gazi Karafilik henüz Kırıkkale’de kendilerine intikal eden şap hastalığına ilişkin bir durumun söz konusu olmadığını belitti. Bulaş nedeniyle tedbiren tüm canlı hayvan pazarlarının kapatıldığını belirten Başkan Karafilik “İkinci bir emre kadar hayvanların satışı ve hareketi yasaktır. Aksi durumda kolluk kuvvetleri tarafından hastalıkların yayılmasının önlenmesi amacıyla tedbirlere uymayanlara idari para cezası uygulanacak” ifadelerine yer verdi.
BULAŞICI ÖZELLİĞE SAHİP
Hastalıkla ilgili bilgiler veren uzmanlar “Şap hastalığı çift tırnaklı hayvanların akut seyirli, çok bulaşıcı ve zoonotik karaktere sahip viral bir enfeksiyonudur. Hastalığın bulaşma oranı yüksek olup, hassas hayvan topluluklarında (popülasyonlarında) % 100’e kadar ulaşabilmektedir. Bu nedenle hastalık ekonomik, siyasi ve ticari yönlerden büyük önem taşımaktadır. Hastalık direkt ve indirekt olarak yayılmaktadır. Hastalığın en belirgin yayılma yolu havada bulunan virüsün solunum sistemi ile alınmasıyla olmaktadır. Enfekte veya kuluçka dönemindeki hayvanlar solunum, deri, sekret ve ekstretleri, süt ve sperma ile virüsü saçmaktadır. Hastalık bulaşık (kontamine) hayvan ürünleri, bulaşık (kontamine) araç ve aletler, insan, yabani hayvanlar, kuşlar, rüzgar ve nakil araçları ile de bulaşabilmektedir.
HASTALIĞIN ETKİLERİ
Sığırlarda ateş, iştahsızlık, depresyon ve süt veriminde azalma ilk klinik bulgulardır. 24 saat içerisinde salya akışı başlar ve dil-dişetinde veziküller şekillenir. Keseciklere (veziküllere) interdigital bölgede, koroner bölgede, meme derisinde, ağız ve burun mukozasında rastlanabilir. Veziküllerin yırtılması ile geniş ülseratif yaralar şekillenebilir. Dildeki yaraların (lezyonların) genellikle birkaç günde iyileşmesine karşın ayaklardaki ve nazal bölgedeki lezyonlar çoğunlukla ikinci (sekunder) bakteriyel enfeksiyonlara maruz kalırlar. Sekunder bakteriyel enfeksiyonlar sonucu pneumoni ve mastitis görülebilir, tırnak düşebilir.
ALINACAK ÖNLEMLER
Ahır girişlerinde şap hastalığına etkili dezenfektanlar (örn: sitrik asit veya sudkostik) ile muamele edilmiş paspasların sürekli bulundurulması. Ahırlara hayvan bakıcılarından başka kimsenin sokulmaması, bakıcıların da farklı kıyafet ve ayakkabı ile ahıra girmesi, Sağım öncesi ellerin, otomatik sağım makinelerinin ve memelerin temizliğine özen gösterilmesi. Yeni satın alınan hayvanların 15 gün süre ile karantinaya alınması ve süre sonunda sağlam ise diğer hayvanların yanına sokulmaması. Mera mevsiminde enfekte meralara hayvanların gönderilmemesi. Enfekte bölgelerden ot, saman, vb.nin alınmaması.
HASTALIK SONRASI ÖNLEMLERİ
Yetiştiricinin Alacağı Önlemler, Hasta hayvanlar ile sağlıklı hayvanların hemen birbirinden ayrılması. Hasta hayvanların bulunduğu yerin dezenfeksiyonu. Hasta hayvanların altlıklarının yakılması. Hayvan bakıcılarının ayrılması. En hızlı şekilde Veteriner Hekimin haberdar edilmesi. Veteriner Hekimin Alacağı Önlemler, Kesin tanı için marazi madde alınarak en seri şekilde Şap Enstitüsüne gönderilmesi. Hastalık çıkan yere kordon konulması, çift tırnaklı hayvan ve ürünlerinin çıkışının durdurulması. Alınacak sonuç doğrultusunda hastalar, şüpheliler ve 5 aylıktan küçükler dışında kalan tüm hayvanların aşılanması. Ölen hayvanların yakılarak veya gömülerek imha edilmeleri. Sahibinin isteği doğrultusunda karantina bölgesinde kesilecek hayvanlara Hayvan Sağlığı Zabıtası hükümlerinin uygulanması.
