O durumda ne yapmalı?
Uzman Hekim Yunus Çelik´ten hayati uyarı ve öneriler
Emine Bulut cinayeti ile gündeme gelen kesik ve kanamalı hastalara müdahale durumu ve yöntemleri konusunda Yaşam Hastanesi Kardiyoloji Uzmanı Dr. Yunus Çelik toplumu bilgilendirecek çok hayati öneriler ve uyarılarda bulundu.
HAYATİ AÇIKLAMALAR YAPTI
Kırıkkale´de birkaç hafta önce vahşi şekilde cinayete kurban giden Emine Bulut vakasının ardından bu durumdaki yaralılar ve hastalara müdahale durumu ve yöntemleri de tartışma konusu oldu. Boynuna aldığı kesik yara ile aşırı kan kaybından ötürü vefat eden Emine Bulut olayına benzer hadise veya kazalarda vakaya nasıl müdahale edilmesi gerektiği ya da ne şekilde müdahale edilmemesi gerektiği konusunda Yaşam Hastanesi Kardiyoloji Uzmanı Dr. Yunus Çelik, çok dikkat çekici ve hayati tavsiyelerle bulundu.
MÜDAHALE ÇOK ÖNEMLİ
Benzer durumdaki vakalarda müdahale yöntemlerinin çok önemli olduğuna dikkat çeken Uzm. Dr. Yunus Çelik, ?Bu olay, kesici, delici alet ve trafik kazaları sonucu ortaya çıkan kanamalı yaralanmalarda doğru ve hızlı müdahalenin hayat kurtarıcı önemi olduğunu bizlere gösterdi. Bilinçli bir müdahale yaparsanız hayatını kurtardığınız kişinin kahramanı olmak çokta zor olmayacak? dedi. Dr. Çelik, vakalar ve müdahale yöntemlerini şu şekilde açıkladı:
İKİ TÜR DAMAR YARALANMASI VAR
?Yakın zamanda şahit olduğumuz menfur olay temel ilkyardım eğitiminin ne kadar önemli olduğunu gösterdi. Bahsedilen durumlarda iki türlü kanama ortaya çıkabilir. Birincisi iç kanama, acil profesyonel yardım gerektirir, ikincisi ise gözle şahit olduğumuz dış kanamadır. Dış kanama atardamar kaynaklı ise fışkırır tarzda ve kesik kesik olur asıl tehlikeli olan durumdur, toplardamar kaynaklı kanamalar ise sızıntı şeklinde görülür.
TAMPON YAPILMALIDIR
Genelde derin ve tehlikeli dış kanamalarda her iki damarda kesilmiştir ve acilen yardıma ihtiyacı vardır. Acil müdahalenin ilk şartı hastanın soluk alıp almadığı ve nabzının değerlendirilmesi ve 112´nin aranmasıdır. Kanamaya ilk müdahale hastayı bilinç açık ise sırt üstü, kapalı ise şok pozisyonu dediğimiz yan yatırmakla başlar ardından temiz bir bez ile kanama bölgesine bastırmak, eğer kanama devam ediyor ise basıncı daha fazla artırmak ve vücuttan daha yükseğe kaldırmak gerekir. Basınç yapacağınız yer ilk etapta kanın fışkırdığı yer olabilir. Eğer kanama el, kol, bacak gibi yerlerde ise bastırmak ile kanama durmuyorsa yaranın üzerinden tek kemik bölgelerinden sıkı tampon yapılabilir.
HERKES KONTROL EDEBİLİR
Kanama duruncaya kadar sıkılmalı ve tampon yapıldığı saat not edilmelidir. Bir başka yöntem yaraya göre kalbe daha yakın atardamarların geçtiği basınç noktalarına parmakla basmaktır. En çok işe yarayan bu yöntemdir. Tam şu anda bu yazıyı okuyan herkes kasığında, bileğinde, dirseğin ve dizin iç yüzündeki atardamarlarını kontrol ederse müdahale etmek zorunda kalacakları yaralılara müdahale için hazırlıklı olacaklarıdır.
DİKKAT EDİLECEK DURUMLAR
Önemli bir başka konu da yapılması uygun olmayanlardır. Mesela yaralının ağzına hemen şişeyle su dayamamak, karga tulumba yöntemlerle yaralıyı taşımamak, ilkyardımcı var ise onun müdahalesini engelleyecek hareketlerden uzak durmak dikkat edilecek hususlardır.
RAHMET DİLEDİ
Merhume Emine Bulut Hanımefendi özelinde düşünecek olursak hastayı o esnada yan yatırıp tek taraflı kesilen şahdamarına iki parmakla baskı yapılması uygun bir müdahale olur ve profesyonel yardım gelinceye kadar zaman kazanılabilirdi. Merhumeye Allah´tan rahmet evladına da uzun, sağlıklı ve mutlu ömürler diliyorum. Bu bağlamda toplumsal şiddetin üst seviyede olması nedeniyle her insanın karşısına çıkabilecek bu talihsiz olaylara karşı hazırlık yapmak önemli bir ödevdir. Burada biz hekimlere düşen görevse bu konuda daha çok yazmak, daha çok anlatmak, panellerle ve videolarla pratik yöntemleri göstermek olacaktır.?
