Prof.Muhammet Özekes


ADALET SARSILINCA MÜLK SARSILIR, MÜLK SARSILINCA, ÖNCE ONU SARSANLAR SARSILIR

ADALET SARSILINCA MÜLK SARSILIR, MÜLK SARSILINCA, ÖNCE ONU SARSANLAR SARSILIR


 

Yargılama alanı mahkemelerin kavga, inatlaşma, hesaplaşma ve birbirlerine ders verdikleri ya da kişilerin hakkı üzerinde oyun oynanan, restleşilen alan değildir. Keza yargılama alanı, mahkemelerin keyfî şekilde hem birbirleri üzerinden hem de bireyler üzerinden güç gösterisi yaptığı bir yer de değildir. Birilerinin gücünü göstereceği, intikam alacağı, saygı, hak, adalet ve insanlık sınırlarının zorlanacağı yer de mahkemeler değildir.

Hukuk devletinde bu saygı ve hukuk ilişkisi zedelenmemelidir; zedelendiğinde orada şeklen yargı organları olsa da, madden başına buyruk birer organizma vardır. Unutmamak gerekir ki, hukuk devletinde, hukukun dışında bazı sorular sorulamaz ve onlara cevap da aranamaz. Bu sorular sorulur ve cevaplar aranırsa, artık orada hukuk devletinden söz edilemez. Yargı alanı ne birilerinin terbiye edileceği ne inatlaşmanın olacağı ne intikam alınacak ne de başkaldırı ve hesaplaşmanın yapılacağı bir alandır.

Kanun yolu incelemesi ya da hukukî çare niteliğindeki yollar ve imkânlar da, daha rafine, adil ve doğru bir karar için vardır. Bu sebeple yargılamaların öngörülebilir şekilde belirli ve makul gecikmesine de katlanılmaktadır. Kanun yolunun ve üst mahkemelerin kurulmasının amacı, bireylerin haklarını oyalamak, ertelemek, zaman kazanmak olmadığı gibi; alt derece mahkemelerine parmak sallamak ve cezalandırmak, dersini vermek de değildir.

Şüphesiz kanun yolu incelemesinde, daha uzman, kıdemli ve tecrübeli hâkimlerden oluşan üst yargı organlarınca, alt derece mahkemelerinin yargılama ve kararları değerlendirilir, yanlışlarına dikkat çekilir ve düzeltilmesi sağlanır. Ancak bunun amacı, alt dereceleri tedip etmek değil, daha doğru kararın ortaya çıkmasını, adaletin gerçekleşmesini sağlamaktır. Bununla birlikte alt derece mahkemeleri de, kanunun ve hukukun sınırlarını zorlayarak, yetkilerini aşarak üst derecenin değerlendirmelerini gözardı edemez, yok sayamaz.

Yargılama alanı, mahkemelerin birbiriyle inatlaştıkları bir çekişme alanı değildir. Yargı organları, hakkı dağıtan, temel yargısal haklar ve yargılama ilkelerini gözeterek hak arama özgürlüğünü mümkün olan en kısa sürede ve en doğru kararla gerçekleştirme yerleridir.

Yoksa… Yoksa, orada yargı yoktur, mahkeme yoktur… Görünürde mahkemelerin olması adaletin de olduğu anlamına gelmez, sadece adalete bir şans verildiği anlamına gelir!... Ya o şans gerçeğe dönüşür veya hüsrana… O şans hüsrana dönüşürse adalet sarsılır, adalet sarsılınca mülk sarsılır. Ancak ÖNCE ONU SARSANLAR SARSILIR!...